رویداد جانبی نهاد غیر دولتی «سودویند» در حاشیه «سی امین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل» در ارتباط با «آلودگى زیست محیطى و مدیریت پسماند در جمهوری اسلامی ایران» برگزار شد.
آلودگى محیط زیست موضوعى است، که امروز به دلیل تاثیرات آن بر زندگى جامعه بشرى بیش از پیش مورد توجه کشور‌ها و جامعه جهانى قرار گرفته است، چراکه امروزه با روند «افزایشى جمعیت» و «رشد تکنولوژى» بر انواع تهدیدات زیست محیطى افزوده شده است، این در حالى است که تاثیرات آلودگى محیط زیست تنها در حوزه جغرافیایى یک شهر و کشور خلاصه نمى گردد و تهدیدى جدى براى دیگر کشور‌ها است، همچنین این آلودگى بر زندگى تمامى ساکنان زمین تاثیرگذار بوده و ازاینرو حفاظت از محیط زیست به دغدغه ى اصلى کشور‌ها و دولت‌ها تبدیل شده است.
آلودگی آبهای استانهاى شمال غربى ایران به مواد رادیواکتیو
«ژاله تبریزى» از دیگر سخنرانان حاضر در رویداد جانبی نهاد غیر دولتی سودویند در حاشیه «سی امین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل» در ارتباط با آلودگى زیست محیطى و مدیریت پسماند در «جمهوری اسلامی ایران» با اشاره به آلودگى آبهاى «استانهاى آذربایجان شرقى و غربى» و «اردبیل» گفت: «شهر دو میلیون نفری «تبریز» فاقد سیستم مرکزی فاضلاب است همین امر سبب شده تا فاضلاب‌های خانگی با شکل سنتى از طریق چاهاى حفر شده در منازل دفع شود یا توسط کامیونهای مخصوص لجن کش جمع آوری شده ودربیرون شهردر رودخانه هایى نظیر رودخانه آجی چای (تلخه رود) تخلیه گردد از اینرو تلخه رود که روزگاری یکی از شاهرگهای حیاتی و از جاذبه‌های گردشگری تبریز بوده است امروز در زمره بحرانی‌ترین رودخانه‌ها به لحاظ آلودگی، زیست بوم قرار دارد. روزانه بطور متوسط» ۱۶۰ هزارلیتر «فاضلاب توسط لجن کش‌ها در رودخانه آجی چای (تلخه رود) تخلی می‌شود.»
این در حالى است فعالیت واحد‌های صنعتی در منطقه غرب تبریز وتولید پسمانده‌های بسیار خطرناک و سنگین مانند جیوه، کارنیوم و سرب یکى دیگر از مشکلات و عوامل اصلى آلودگى زیست محیطى این منطقه مى باشد.
این فعال محیط زیست و حقوق بشر به عبور رودخانه آجی‌چای از میان کارخانه‌های صنعتی و مزارع کشت سیفی و سبزیجات و آلودگى آب این رودخانه به مواد سمى که در نهایت به منظور آبیارى مزارع استفاده مى گردد از قول «رئیس اداره نظارت و پایش محیط زیست استان آذربایجان شرقى» افزود: «طبق نتایج آزمایش‌ها، این منطقه آلوده‌ترین مکان است و آلودگی دراین منطقه بسیار بالا‌تر از حد استاندارد است، که در نهایت منجر به شیوع انواع بیمارهاى خطرناک نظیر حصبه، وبا، سل، هپاتیت نوع ب و انواع ناراحتى پوستى و چشمى مى گردد، این در حالى است که تاکنون هیچ اقدامی برای حل مشکل فاضلاب شهر تبریزانجام نگرفته است.»
آلودگی آبهای استان اردبیل با مواد رادیو اکتیو
«ژاله تبریزى» در ادامه با اشاره به تحقیقات سازمان بهداشت جهانی و آلودگى آبهاى «استان اردبیل» به مواد «رادیواکتیو» افزود: ««شهرهای اردبیل، مشگین شهر و نمی‌ن» بالا‌ترین درصد مبتلایان به سرطان دستگاه گوارشی را دارند. افزایش آمار مبتلایان به سرطان در میان مردم اطراف سبلان از یکسو و فشار هاى مقامات امنیتى - انتظامى در خصوص سرپوش نهادن و جلوگیرى از انتشار هر گونه خبر مربوط به آلودگی آبهای منطقه به مواد رادیو آکتیو از سوى دیگر سبب شده تا افزایش میزان مبتلا یان به سرطان در این منطقه شدیدا افزایش یابد و همین امر سالانه افرادى زیادى را به کام مرگ مى کشاند.»
وى در ادامه به کارخانه «کاوه سودا» در نزدیکی شهر «مراغه» از دیگر نمونه هاى آلاینده در این منطقه که از سالهاى پیش مواد سمى حاصل از تولیدات این کارخانه به دلیل مدیریت نادرست پسماند‌ها سبب ایجاد مشکلات «زیست محیطى» زیادى شده است اشاره کرد و افزود: «پوشش گیاهى و درختان این منطقه به دلیل فضاى آلوده و آلایندگى کارخانه سودا از بین رفته است چراکه این کارخانه شبانه روز بخار آمونیاک را وارد هوا مى کند.» نکته قابل توجه اینجاست که این شرکت چندی پیش بواسطه فشار مردم در خصوص آلایندگى پسماند‌هایش بجاى اصلاح کار فاضلاب را به طرف دریاچه ارومیه هدایت کرد که نشان از ایجاد فاجعه اى به مراتب بزرگ‌تر دارد.
مشکلات ناشی ازخشک شدن دریاچه ارومیه
«ژاله تبریزى» در ادامه ضمن اشاره به مشکلات ناشى از خشک شدن «دریاچه ارومیه»، خشک شدن این دریاچه را بزرگ‌ترین فاجعه زیست محیطى دانست و افزود: ابعاد فاجعه بار ناشى از طوفانهاى نمک تنها به کشور ایران ختم نمى شود و ابعادى وسیع‌تر دارد. که درنتیجه خشک شدن این دریاچه عفونتهای حاد دستگاه تنفس، آسم، عفونتهای دستگاه فوقانی، انواع سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی افزایش خواهد یافت.
وى از قول «مهدی احمدی» عضو» ستاد احیای در یاچه اورمیه «گفت:» نگرانی عمده در «ارومیه» را رسوبات نمکی و فلزات سنگینی است که براثر خشکی دریاچه نشست کرده‌اند. به گفته این مقام مسئول با بلند شدن این رسوبات درهوا، بروز بیماری سرطان درمنطقه تشدید خواهد شد. «
این فعال محیط زیست در پایان، از جمله دلایل خشکى «دریاچه ارومیه» را ایجاد سدهاى بی‌شمارى دانست که بر روى رودهاى این منطقه ایجاد شده است و خاطرنشان کرد:» خشک شدن ونابودی کامل بزرگ‌ترین دریاچه خاورمیانه، فاجعه زیست محیطی عظیمی برای کشور بهمراه خواهد داشت، متاسفانه سالهاست که برای احیای دریاجه در بین مقامات دولتى بحث مى شود ولی تا کنون هیج اقدام عملی و موثرى انجام نگرفته است.
منبع : همه حقوق بشر برای همه در ایران